"Chcieliśmy być wolni i wolność sobie zawdzięczać"
                                                                                                       wicepremier Jan Stanisław Jankowski 1 września 1944r.

        Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godz.17, trwało 63 dni do 3 października 1944 roku i było największym zrywem wolnościowym w historii II wojny światowej. Było krzykiem o wolność, niepodległość i podmiotowość. Zbrojne wystąpienie przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza”. Rozkaz wydał Komendant Główny AK Tadeusz Bór-Komorowski. Prawie 50 tysięcy powstańców Armii Krajowej stanęło do walki, z tego zginęło ok. 16 tys., 25 tys. zostało rannych, 15 tys.  dostało się do niewoli  a ponadto zginęło 150-200 tys. cywilnych mieszkańców Warszawy oraz 500 tys. wysiedlono z miasta. 
      Uroczystości w Chełmie rozpoczęły się o godz. 16.15 przy pomniku 27. WDP AK w Parku im. Unii Europejskiej. Okolicznościowe przemówienie wygłosił gospodarz miasta Prezydent Jakub Banaszek. Następnie przedstawiciele wielu obecnych delegacji, w tym m.in. członkowie parlamentu, kombatanci, samorządowcy, służby mundurowe, młodzież szkolna oraz mieszkańcy miasta złożyli wieńce i kwiaty u posady wspomnianego pomnika.  
      Chełmskie Środowisko im. 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej  reprezentował cały jego zarząd w osobach: prezes Andrzej Owczarek, wiceprezes Jan Markowski, skarbnik Ewa Dąbska, sekretarz Mariusz Knap  oraz członek zarządu Stanisław Sawosz.
      Kolejny, jakże ważny punkt obchodów o symbolicznej wymowie miał miejsce przy rondzie Jan Pawła II, gdzie o godz. 17.00 w Godzinę "W" wstrzymano ruch pojazdów a pamięć Powstańców Warszawskich uczczono odpaleniem rac, sygnałami syren alarmowych oraz rundą chełmskich motocyklistów.